Dąb Mieszko I
 pomnik przyrody ustanowiony w 1962 roku
| |
 Dąb Mieszko I od strony zachodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Nazwa systematyczna |
Quercus robur |
| Obwód |
864 cm |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
| 52°08′32″N 21°04′10″E/52,142222 21,069444 | |
Dąb Mieszko I – dąb szypułkowy, pomnik przyrody, jedno z najstarszych drzew w Polsce (ok. 600 lat). Najstarszy oraz drugi (po Upartym Mazurze) pod względem wielkości dąb szypułkowy na Mazowszu.
Drzewo rośnie w warszawskiej dzielnicy Ursynów, przy odcinku ul. Nowoursynowskiej przebiegającym przy Lesie Natolińskim.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Mieszko I ma ok. 600 lat[1]. Jest najstarszym drzewem-pomnikiem przyrody w Warszawie[2] i najstarszym dębem w województwie mazowieckim[1]. Był wielokrotnie poddawany pracom konserwatorskim i pielęgnacyjnym.
Drzewo ma wysokość 18 m[3]. Obwód jego pnia wynosi, według różnych źródeł, 843-846 cm[4] (na wysokości 1,3 m). Na tablicy informacyjnej umieszczonej przy dębie przez Biuro Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy widnieje informacja o obwodzie 864 cm (także na wysokości 1,3 m) i średnicy korony 10 m.
Mieszko I ma skręcony w dolnej części pień, niską o nieregularnym układzie koronę o średnicy 12 m[5], którą w górnej części opinają stalowe linki[6]. Większość korony obumarła i stopniowo się wyłamała; przy życiu pozostał jednak bardzo gruby konar rosnący od strony południowej[7]. Znajdującą się w pniu dziuplę wypełniono cegłami i cementem[6]. Było to zgodne z ówczesnymi zaleceniami konserwatorskimi, jak również miało chronić drzewo przed wandalami, którzy mieli zwyczaj rozpalać ogniska i wrzucać śmieci do wnętrza spróchniałego pnia[8].
W nocy z 16 na 17 czerwca 2019 Mieszko I uległ pożarowi[9]. 17 czerwca przed południem część drzewa ponownie zaczęła płonąć i wezwani strażacy dogaszali ogień[10]. Spaleniu uległa głównie martwa część dębu[10]. W lipcu 2019 nie było wiadomo, czy wysoka temperatura wpłynęła na fizjologię drzewa[11]. Pod koniec 2019 Mieszko I został objęty monitoringiem[12]. W lutym 2020 postępowanie w sprawie podpalenia drzewa zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy[12]. Wiosną 2020 roku dąb wypuścił liście[13].
Konserwacja
[edytuj | edytuj kod]W latach 1972–1974 przeszedł konserwację, po której umieszczono na nim tabliczkę informacyjną: Dąb Mieszko I Ostaniec Puszczy Mazowieckiej wiek około 1000 lat. Uratowany przed zagładą dzięki konserwacji wykonanej specjalnymi metodami w latach 1972–1974 przez Zjednoczone Zespoły Gospodarcze „Inco”[14]. Podana na tabliczce informacja o wieku drzewa jest błędna – późniejsze badania wykazały, że drzewo jest młodsze.
W 1994 dąb posiadał jeszcze zieloną koronę. W 1997 ¾ drzewa zajmowały suche konary. W latach 1996–1997 w Prokuraturze Rejonowej Warszawa-Mokotów toczyło się postępowanie m.in. w sprawie zaniedbań dotyczących opieki nad dębem. 30 września 1997 prokuratura poinformowała, że Mieszko I tak jak i inne drzewa, których dotyczyła sprawa, są pod stałą opieką konserwatora, a przeprowadzone postępowanie nie potwierdziło faktu, jakoby funkcjonariusze odpowiedzialni za opiekę nad pomnikami przyrody przyczynili się do ich zniszczenia[15].
Jedyny zdrowy konar rosnący od strony południowej jest podtrzymywany przez stalowe podpory. W 2015 wykonano kolejną konserwację podczas której m.in. zbudowano całkowicie nowe podpory i założono pasy podtrzymujące koronę dębu[16].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Mieszko I w 2006 -
Tablica informacyjna Biura Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy m.in. z listą prac konserwatorsko-pielęgnacyjnych -
Dąb w perspektywie ul. Nowoursynowskiej -
Mieszko I po pożarze w czerwcu 2019
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Przyroda województwa mazowieckiego. [w:] Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie [on-line]. warszawa.rdos.gov.pl, Warszawa. s. 10. [dostęp 2017-04-28].
- ↑ Warszawska przyroda. Obszary i obiekty chronione. Warszawa: Biuro Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy, 2005, s. 120.
- ↑ Pomniki przyrody na terenie m.st. Warszawy. Pomniki przyrody na terenie dzielnicy Ursynów. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. bip.warszawa.pl. [dostęp 2019-06-22].
- ↑ Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych – Dąb Mieszko I.
- ↑ Dariusz Bartoszewicz, Pałac w Natolinie i wieś Wolica, miasta.gazeta.pl, 21 czerwca 2006 (dostęp: 29 marca 2008 r.).
- ↑ a b Dariusz Bartoszewicz. Ursynów. Spacerownik. „Bezpłatny dodatek do „Gazety Wyborczej“”, s. 7, 22 czerwca 2006.
- ↑ Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński: 90 drzew. Okazy niewykłe. [w:] Centrum Informacyjne Lasów Państwowych [on-line]. 2014. s. 96. [dostęp 2021-12-25].
- ↑ Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński: 90 drzew. Okazy niewykłe. [w:] Centrum Informacyjne Lasów Państwowych [on-line]. 2014. s. 27. [dostęp 2021-12-25].
- ↑ Pożar 600-letniego dębu Mieszko I na Ursynowie. "Może być dla niego zabójczy". metrowarszawa.gazeta.pl, 17 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-17].
- ↑ a b Dąb Mieszko w ogniu. Jest zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa [online], www.rmf24.pl [dostęp 2019-06-18] (pol.).
- ↑ Co dalej z najstarszym drzewem w Warszawie?. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 18 lipca 2019. [dostęp 2019-07-20].
- ↑ a b Małgorzata Zubik. Podpalacz dębu nieznany. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 8–9 lutego 2020.
- ↑ Małgorzata Zubik, Dobra wiadomość z Ursynowa: dąb Mieszko wypuszcza liście. Przed rokiem martwiliśmy się, czy przetrwa podpalenie, Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl, 20 kwietnia 2020 [dostęp 2020-07-02].
- ↑ Prawda o dębie Mieszku, Linia Otwocka – tygodnik regionalny, 2 sierpnia 2002 (dostęp: 29 marca 2008 r.).
- ↑ Tragedii starych drzew ciąg dalszy, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, nr 11 (101), listopad 1997 (dostęp: 29 marca 2008).
- ↑ Mieszko wciąż żyje, Jan Szymański, dendrolog, Fakt.pl, 16.09.2015 (dostęp: 26 września 2015).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paweł Zarzyński, Robert Tomusiak, Krzysztof Borkowski: Drzewa Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016. ISBN 978-83-63895-686. OCLC 934696860.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- "Twardziel". Sprawdzili stan Mieszka po pożarze. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2019-10-06. [dostęp 2019-10-08].